Hervorming van het Sociaal Strafwetboek

Op 1 juli 2024 werden belangrijke wijzigingen aangebracht aan het Sociaal Strafwetboek. Deze wijzigingen zijn gericht op het voorkomen, opsporen, vervolgen en bestraffen van overtredingen van het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht. Zonder exhaustief te willen zijn, bespreken we hieronder de belangrijkste wijzigingen.

Verhoging van boetes (straffen van niveau 3 en 4)

De wet van 15 mei 2024 verhoogt de (strafrechtelijke en administratieve) boetes voor de zwaarste overtredingen.

Voor sancties van niveau 3 (bv. geen arbeidsongevallenverzekering afsluiten, enz.) worden de boetes verdubbeld. Voor sancties van niveau 4 (bv. niet voldoen aan Dimona-verplichtingen) wordt het bedrag van de boete verhoogd.

De bedragen, inclusief opdeciemen (maal 8), zijn voortaan als volgt:

Niveau 1

• Strafrechtelijke boete: /
• Administratieve boete: van 80 tot 800 EUR

Niveau 2

• Strafrechtelijke boete: van 400 EUR tot 4.000 EUR
• Administratieve boete: van 200 EUR tot 2.000 EUR

Niveau 3

• Strafrechtelijke boete: van 1.600 EUR tot 16.000 EUR
• Administratieve boete: van 800 EUR tot 8.000 EUR

Niveau 4

• Strafrechtelijke boete: van 4.800 EUR tot 56.000 EUR
• Administratieve boete: van 2.400 EUR tot 28.000 EUR

Nieuwe overtredingen

Nieuwe overtredingen werden opgenomen in het Sociaal Strafwetboek. Deze betreffen in het bijzonder:

• Geen loonafrekening overhandigen aan de werknemer (sanctie van niveau 3) ;
• De regels inzake variabele uren niet respecteren (sanctie van niveau 2) ;
• Geen ecocheques toekennen, indien dit verplicht is (sanctie van niveau 2) ;
• Geen materiaal bezorgen of een materiaalvergoeding toekennen (sanctie van niveau 2) ;
• Geen (vergoeding voor het onderhoud van) werkkledij toekennen (sanctie niveau 2) ;
• Geen vakantieattest afleveren (sanctie van niveau 2).

Uitsluiting van het recht om deel te nemen aan overheidsopdrachten

In geval van vervolging kan de rechter voortaan als bijkomende straf de uitsluiting van het recht om deel te nemen aan overheidsopdrachten of concessies bevelen voor een periode van 3 tot 5 jaar.

Deze nieuwe straf is mogelijk voor zware overtredingen (niveau 3 of 4).

Bepaalde sanctieniveaus werden aangepast

Het sanctieniveau werd verhoogd voor verschillende overtredingen (bv. niet of laattijdig betalen van loon gaat van niveau 2 naar niveau 3) en werd verlaagd voor andere overtredingen (bv. het niet-indienen van de sociale balans bij de NBB, gaat van niveau 2 naar niveau 1).

Bovendien werd bij strafrechtelijke of administratieve procedures de termijn voor recidive verlengd van een jaar tot drie jaar.

Invoering van de "verzwarende omstandigheid”

Voortaan moet de rechter (of de bevoegde administratieve instantie) rekening houden met "verzwarende omstandigheden" bij het bepalen van de toepasselijke straf, te weten:

• het willens en wetens plegen van een overtreding waarop een sanctie van niveau 4 staat;
• het gebruik van geweld (fysiek of psychologisch) of bedreigingen tegen een sociaal inspecteur, in het geval van overtredingen waarbij een inspectie wordt belemmerd.

Termijn voor de uitwissing van administratieve boetes wordt verlengd

De termijn voor de uitwissing van administratieve boetes wordt verlengd van 3 naar 5 jaar.

Inwerkingtreding

De besproken wijzigingen aan het Sociaal Strafwetboek werden van kracht op 1 juli 2024. Andere bepalingen zullen mogelijks pas op een latere datum van kracht worden, op de datum bepaald bij Koninklijk Besluit.

Te onthouden?

De wet van 15 mei 2024 hervormt ons Sociaal Strafwetboek op een heel aantal punten. De wijzigingen, die van kracht werden op 1 juli 2024, betreffen voornamelijk de aanpassing van de straffen (die verhoogd zijn voor de zwaarste misdrijven) en de actualisering van de sociale misdrijven.

Bron: Wet van 15 mei 2024 houdende wijziging van het sociaal strafrecht en diverse arbeidsrechtelijke bepalingen, BS 21 juni 2024.