Vlaanderen neemt verdere maatregelen in de strijd tegen illegale tewerkstelling

In de strijd tegen illegale tewerkstelling, zullen bedrijven die in Vlaanderen met (onder)aannemers werken, voortaan op voorhand een aantal documenten moeten opvragen omtrent de derdelanders die als werknemer of zelfstandige tewerkgesteld worden door hun aannemer. De opdrachtgever stelt zich bloot aan strafsancties indien er sprake is van illegale tewerkstelling en hij zijn verplichtingen op dit vlak niet correct naleeft.

De ketenaansprakelijkheid voor onderaanneming betekent dat een aannemer die werkt met een onderaannemer die illegale werkkrachten in dienst heeft, zelf kan worden gestraft met een gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar en een strafrechtelijke boete van 4.800 tot 48.000 EURO (na toepassing van de opdeciemen), vermenigvuldigd met het aantal werknemers.

De aannemer kan aan zijn aansprakelijkheid ontsnappen wanneer hij in het bezit is van een schriftelijke verklaring waarin zijn rechtstreekse onderaannemer bevestigt dat hij geen illegale werkkrachten tewerkstelt en dat ook niet zal doen.

Vanaf 1 januari 2025 verscherpt Vlaanderen de voorwaarden om van deze uitzondering te kunnen genieten.

Belangrijkste nieuwe elementen

Vlaanderen breidt het toepassingsgebied van de bovenvermelde sanctie uit tot de situatie waarin een aannemer of onderaannemer werkt met een zelfstandige onderaannemer die illegaal verblijft of werkt.

Daarnaast, zal de aannemer ook een bijzondere zorgvuldigheid aan de dag moeten leggen bij het aanstellen van zijn rechtstreekse onderaannemer, door bepaalde gegevens te controleren.

De Vlaamse Regering lijst thans de gegevens op die verzameld moeten worden in twee specifieke situaties:

1. Gedetacheerde werknemers of zelfstandigen afkomstig van buiten de EER, maar werkzaam in de EER en die tijdelijk in België werken

Voor deze categorie van arbeidskrachten zijn de volgende documenten vereist:

• Het bewijs van een geldig paspoort of daarmee gelijkgestelde reistitel van alle onderdanen van derde landen die worden tewerkgesteld door / een zelfstandige opdracht uitoefenen voor de rechtstreekse onderaannemer;
• Het bewijs van verblijfsrecht of de verblijfsvergunning van meer dan drie maanden in de lidstaat van de EER of Zwitserland waar de onderdanen van derde landen verblijven;
• LIMOSA-certificaat (indien van toepassing);
• Het A1-attest met betrekking tot de toepasselijke sociale zekerheid of het ontvangstbewijs voor de aanvraag.

2. Werknemers of zelfstandigen die rechtstreeks België in België aangeworven worden, voor wie een toelating tot arbeid of een beroepskaart voor zelfstandigen vereist is.

Voor deze categorie van arbeidskrachten zijn de volgende documenten vereist:

• Het bewijs van een geldig paspoort of reisdocument;
• Het bewijs van wettig verblijf;
• Het bewijs van toelating tot arbeid (voor werknemers) of een geldige Belgische beroepskaart (voor zelfstandigen);
• Bewijs van onmiddellijke aangifte van tewerkstelling (DIMONA), indien van toepassing.

De aannemer en, in voorkomend geval, de onderaannemer, moeten deze gegevens controleren via een applicatie die de overheid tegen1 januari 2025 zou ter beschikking stellen.

Indien de aannemer vaststelt dat gegevens op de applicatie onvolledig zijn, of wanneer de applicatie hem niet toelaat om de aanwezigheid van de gegevens te controleren, moet hij zijn onderaannemer vragen om de gegevens te bezorgen. Wanneer de onderaannemer dit niet doet, moet de aannemer onmiddellijk de Inspectie Sociale Wetgeving op de hoogte brengen.

Te onthouden?

Naast de voorafgaande verklaring van de onderaannemer, wordt de aannemer verplicht om een reeks documenten te verzamelen waarmee de wettigheid van de tewerkstelling van elke arbeidskracht uit een derde land, die door de onderaannemer in het Vlaamse Gewest wordt tewerkgesteld, kan worden gecontroleerd. Als de onderaannemer deze informatie niet verstrekt, is de aannemer verplicht om de inspectie onmiddellijk op de hoogte te brengen.

Bronnen:

Besluit van de Vlaamse Regering van 26 april 2024 Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2018 houdende uitvoering van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers, wat betreft de aan te brengen gegevens bij onderaanneming;

Vlaams Decreet van 27 oktober 2023 Decreet tot wijziging van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers, het decreet houdende sociaalrechtelijk toezicht van 30 april 2004, het decreet van 22 december 2017 houdende een premie om de transitie van werkzoekenden naar ondernemerschap te stimuleren en het decreet van 10 december 2010 betreffende de private arbeidsbemiddeling.