Oekraïense vluchtelingen krijgen tijdelijk toegang tot de Belgische arbeidsmarkt

De Europese Unie heeft de richtlijn betreffende tijdelijke bescherming geactiveerd om de opvang van Oekraïense vluchtelingen in de EU te organiseren. Mits het respecteren van bepaalde administratieve verplichtingen, kunnen deze personen op een eenvoudige manier tijdelijk wonen en werken in België.

Context

Op 4 maart 2022 heeft de Raad van de Europese Unie de Richtlijn 2001/55/EG tot tijdelijke bescherming naar aanleiding van een massale toestroom van ontheemden geactiveerd voor de Oekraïense vluchtelingencrisis.

Dit heeft concreet tot gevolg dat Oekraïners een tijdelijke verblijfsvergunning kunnen verkrijgen in België zonder dat ze de normale procedures moeten doorlopen.

Toepassingsgebied en administratieve verplichtingen

De tijdelijke bescherming is van toepassing op:

• Oekraïners die vóór 24 februari 2022 in Oekraïne verbleven;
• Staatlozen en onderdanen van andere derdelanden die vóór 24 februari 2022  internationale bescherming genoten in Oekraïne;
• Hun familieleden.

Iedere persoon die tijdelijke bescherming wenst, moet de volgende procedure doorlopen:

• De betrokkene moet zich persoonlijk aanmelden met zijn identiteitsdocumenten op het nationale registratiecentrum, dat op dit moment ingericht is op de Brusselse Heizel;
• Indien de voorwaarden voor tijdelijke bescherming voldaan zijn, dan wordt een attest afgeleverd dat de betrokkene moet afleveren aan het gemeentebestuur van zijn hoofdverblijfplaats.
• Het gemeentebestuur levert vervolgens een verblijfstitel A-kaart af en de betrokkene wordt ingeschreven in het vreemdelingenregister.

De tijdelijke bescherming duurt in beginsel één jaar (m.a.w. tot 4 maart 2023) en is verlengbaar voor maximaal één jaar.

Toegang tot de arbeidsmarkt

De uitgifte van de A-kaart verschaft de Oekraïense onderdanen meteen onbeperkt toegang tot de Belgische arbeidsmarkt. Ze kunnen dus zonder beperkingen voor eender welke werkgever werken.

De werkgever heeft slechts enkele verplichtingen indien hij Oekraïners wil tewerkstellen die genieten van deze tijdelijke bescherming:

• Hij moet op voorhand nagaan of de werknemer in het bezit is van het voorlopig document of van de A-kaart;
• Hij moet tijdens de tewerkstelling een kopie van het verblijfsdocument bijhouden;
• Hij moet het begin en het einde van de tewerkstelling aangeven via de Dimona-aangifte.

Wanneer Oekraïners als zelfstandige willen werken, dan dienen ze wel een beroepskaart aan te vragen volgens de normale procedure.

Te onthouden ?

De Oekraïense vluchtelingen moeten zich aanmelden op het nationale registratiecentrum en vervolgens bij de gemeente, waar ze een A-kaart zullen ontvangen die hen een verblijfstitel en de toelating tot de Belgische arbeidsmarkt verschaft.

Bron: Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/382 van de Raad van 4 maart 2022 tot vaststelling van het bestaan van een massale toestroom van ontheemden uit Oekraïne in de zin van artikel 5 van Richtlijn 2001/55/EG, en tot invoering van tijdelijke bescherming naar aanleiding daarvan, PBEU 4 maart 2022.