Publieke sector: Hoorplicht geldt ook voor de zogen. “OCMW Hoofdstuk XII Vereniging”

Het Arbeidshof van Brussel bevestigt dat de hoorplicht voorafgaand aan het ontslag van een contractueel personeelslid ook geldt voor werknemers van een ziekenhuis onder de vorm van een zogenaamde “OCMW Hoofdstuk XII Vereniging”.

Context

Een verpleegkundige was in dienst van een psychiatrisch ziekenhuis, dat samen met enkele OCMW’s en een universitair ziekenhuis een Waalse "vereniging conform hoofdstuk XII" vormt, in Vlaanderen de welzijnsvereniging genoemd. Na een negatieve evaluatie, die ze formeel betwist had, wordt ze langdurig ziek.

Het ziekenhuis ontslaat haar en haalt twee motieven aan. Ze zou zich onvoldoende aangepast hebben aan de nieuwe werkmethodes en haar afwezigheid zou tot een desorganisatie van de dienst leiden.

De werkneemster betwist het ontslag en stelt dat het ziekenhuis de hoorplicht, op basis van het algemeen rechtsbeginsel “audi alteram partem” geschonden heeft. 

De beslissing van het Hof 

Onder verwijzing naar de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof, bevestigt het Arbeidshof dat het beginsel “audi alteram partem” ook van toepassing is op contractuele personeelsleden in de publieke sector.

Voorafgaandelijk aan een ontslag dat gemotiveerd wordt door de persoon of het gedrag van de werknemer, moet de publieke werkgever de contractuele werknemer dus horen. De schending van deze hoorplicht is een fout die aanleiding kan geven tot een schadevergoeding.

Volgens het Arbeidshof geldt deze verplichting voor “publieke overheden”. Aangezien er geen wettelijke definitie is van dit begrip, verwijst het Hof naar he het begrip “administratieve overheid” in de zin van de wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motivering van bestuurshandelingen. De rechtspraak definieert het begrip op basis van drie cumulatieve criteria:

• Organiek: oefent de overheid toezicht uit op de instelling? 
• Functioneel: vervult de instelling een opdracht van algemeen belang?
• Materieel: heeft zij bindende beslissingsbevoegdheid ten aanzien van derden?

Voor het Hof is het ziekenhuis wel degelijk een overheidsinstantie, voor zover OCMW’s er toezicht op uitoefenen (organiek criterium), het een opdracht van algemeen belang vervult (functioneel criterium) en het beschikt over een bindende beslissingsbevoegdheid ten aanzien van derden (materieel criterium).

Op grond van deze vaststelling had het ziekenhuis de werkneemster inderdaad vooraf aan het ontslag moeten horen. 

Te onthouden?

Dit is de eerste keer dat een rechter zich buigt over de draagwijdte van de verplichte hoorplicht bij een publieke werkgever. Volgens het Arbeidshof geldt deze verplichting voor werkgevers die vallen onder het begrip “publieke overheid”, dat wordt gedefinieerd op basis van de volgende drie cumulatieve criteria:

• Organiek: de overheid oefent toezicht uit;
• Functioneel: vervult een opdracht van algemeen belang;
• Materieel: bindende beslissingsbevoegdheid ten aanzien van derden.

Bron: Arbh. Brussel, 15 februari 2022, A.G. nr. 2019/AB/123, onuitg.