CAO nr. 161: het recht om meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen

Nieuw recht voor de werknemer 

Iedere werknemer, verbonden met een arbeidsovereenkomst, met ten minste zes maanden anciënniteit bij dezelfde werkgever, kan vragen om een andere vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden (hierna, “de andere vorm van werk”). 

De werknemer bepaalt zelf, subjectief, wat hij beschouwt als de andere vorm van werk. Het kan bijvoorbeeld gaan om de volgende aanpassingen:

• Een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur in plaats van bepaalde duur; 
• Een voltijdse in plaats van een deeltijdse arbeidsovereenkomst; 
• Een deeltijdse arbeidsovereenkomst met meer uren in plaats van minder uren; 
• Een vast werkrooster in plaats van een variabel werkrooster; 
• Etc. 

Voorwaarden om in aanmerking te komen oor de andere vorm van werk 

Naast de anciënniteitsvoorwaarde van 6 maanden, moeten de volgende voorwaarden vervuld zijn: (i) de andere vorm van werk is beschikbaar binnen de onderneming; (ii) de werknemer beschikt over de nodige kwalificaties en competenties; (iii) de werknemer aanvaardt het voorgestelde uurrooster en de loon- en arbeidsvoorwaarden.

Een sectorale- of bedrijfsCAO, of een akkoord tussen de werkgever en de werknemer kunnen andere voorwaarden bepalen. 

De te volgen procedure 

Onderstaande procedure is van toepassing: 

• AANVRAAG VAN DE WERKNEMER: drie maanden voorafgaandelijk aan de gewenste aanvangsdatum, stuurt de werknemer een schriftelijke aanvraag met de volgende vermeldingen: omschrijving van de gewenste vorm van werk, de aanvangsdatum, etc.

De werknemer kan slecht 1 keer per periode van 12 maanden een aanvraag doen, tenzij hij zijn aanvraag herhaalt omdat de werkgever niet tijdig reageert; 

• ANTWOORD DOOR DE WERKGEVER: binnen de maand, reageert de werkgever schriftelijk op de aanvraag van de werknemer. De werkgever kan (i) de aanvraag aanvaarden, (ii) weigeren, (iii) de andere vorm van werk uitstellen, (iv) een tegenvoorstel formuleren (een andere modaliteit of een andere periode). De werkgever moet zijn antwoord motiveren, tenzij hij de aanvraag aanvaardt; 
• AKKOORD VAN DE PARTIJEN: in geval van akkoord, moeten ze overeenstemming bereiken over de concrete modaliteiten van de andere vorm van werk (vorm, aanvangsdatum, werkrooster, verloningsvoorwaarden, etc.)

Waarborgen voor de uitoefening van het recht 

Een werknemer die dit recht uitoefent, geniet een bijzondere bescherming tegen nadelige behandeling en ontslag. Niet-hernieuwing van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan ook een nadelige behandeling uitmaken. De werkgever mag geen nadelige maatregelen tegen de werknemer nemen of hem ontslaan, behalve om redenen die geen verband houden met de uitoefening van het recht op ander werk.

In geval van schending van deze bescherming heeft de werknemer recht op een vergoeding van 2 tot 3 maanden loon in geval van een nadelige maatregel en van 4 tot 6 maanden loon in geval van ontslag.

Bronnen : 

Wet houdende omzetting van Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie, aangenomen op 29 september 2022 en nog niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. 

Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 161 van 27 september 2022 betreffende het recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen.