Wetsontwerp tot omzetting van EU richtlijn inzake toereikende minimumlonen is klaar

De EU Richtlijn betreffende toereikende minimumlonen van 19 oktober 2022 moest in principe tegen 15 november 2024 omgezet zijn in nationale wetgeving. De federale regering heeft haar ontwerp nu klaar. Het ontwerp bevat maatregelen om collectieve onderhandelingen te bevorderen, informatie over de bescherming inzake minimumlonen gemakkelijker beschikbaar te maken en een ontslagbescherming voor werknemers die in dit kader een klacht neerleggen.

Context

Op 19 oktober 2022 nam het Europees Parlement de Richtlijn 2022/2041 betreffende toereikende minimumlonen in de Europese Unieaan. Op 14 november 2024 werd het wetsontwerp ter gedeeltelijke omzetting van deze richtlijn ingediend in de Kamer.

De wet zal enkel van toepassing zijn op werknemers in de private sector, behoudens bepaalde handhavingsmechanismen die ook voor contractuelen in de publieke sector zullen gelden.

Het wetsontwerp bevat drie onderdelen die achtereenvolgens in deze news worden besproken.

Bevordering van collectieve onderhandelingen in de privésector

Een eerste luik van het wetsontwerp heeft als doelstelling om collectieve onderhandelingen, die in België tot regels over minimumlonen leiden, te bevorderen.

Een centraal begrip in dit kader is de “dekkingsgraad van collectieve onderhandelingen”. Dit verwijst naar de verhouding tussen het aantal werknemers dat onder het toepassingsgebied van een CAO valt, en het totale aantal werknemers die daaronder zou kunnen vallen. Daalt deze drempel onder 80%, dan zal een kader geactiveerd worden “om de voorwaarden voor collectieve onderhandelingen te verbeteren.” Ook kan er een actieplan opgesteld worden. Hoe dit kader eruit moet zien, moet later nog worden bepaald, na raadpleging van de NAR. De monitoring van de dekkingsgraad zal overigens iedere twee jaar gebeuren.

Informatie over de bescherming van de minimumlonen

Het wetsontwerp voorziet in de oprichting, in de schoot van de FOD WASO, van een databank waarin de bestaande conventionele minimumlonen worden opgenomen. Deze databank moet informatie bevatten over de bescherming van minimumlonen, en de verhaalsmogelijkheden in dit verband.

Bescherming en verhaal bij nadelige behandeling en ontslag

Tot slot voorziet het wetsontwerp in een bescherming tegen nadelige maatregelen en een bescherming tegen ontslag.

De bescherming geldt voor de werknemer (of zijn vertegenwoordiger) die actie onderneemt om de rechten die voortvloeien uit deze wet te doen naleven.

Wanneer een werknemer een klacht of een gerechtelijke procedure tegen de werkgever indient wegens het schenden van zijn rechten op het vlak van minimumlonen, dan mag de werkgever gedurende een periode van 12 maanden geen nadelige maatregel treffen ten aanzien van de werknemer.

Doet de werkgever dit toch, dan wordt de bewijslast omgedraaid en moet de werkgever bewijzen dat de beslissing vreemd is aan de klacht of procedure. 

Kan de werkgever dit bewijs niet leveren, dan zal de werkgever een schadevergoeding moeten betalen van twee tot drie maanden loon. Bij een ontslag (of een voorbereiding daartoe) binnen de beschermingsperiode, dan is de vergoeding gelijk aan vier tot zes maanden loon.

Te onthouden?

Om de toereikendheid van de minimumlonen te versterken, zet het wetsontwerp in op collectieve onderhandelingen en informatie over minimumlonen. Werknemers krijgen daarnaast een betere bescherming om hun rechten inzake het minimumloon te laten gelden.

Bron: Wetsontwerp houdende gedeeltelijke omzetting van de Richtlijn (EU) 2022/2041 van het Europees Parlement en de Raad van 19 oktober 2022 betreffende toereikende minimumlonen in de Europese Unie, Parl.St.0496/001, hier beschikbaar.