ARBEIDSDEAL (5/5): Platformeconomie en monitoring (knelpuntberoepen en diversiteit)

Maatregel 1: Platformeconomie

Er worden specifieke criteria ingevoerd om te bepalen wat de aard van de arbeidsrelatie is voor ondernemingen in de platformeconomie.

Er wordt een vermoeden ingevoerd, gebaseerd op 8 criteria: het bestaan van een arbeidsovereenkomst wordt vermoed indien ten minste 3 van de 8 criteria OF 2 van de laatste 5 criteria vervuld zijn.

Via deze criteria wordt nagegaan of de platformexploitant:

• exclusiviteit kan eisen met betrekking tot het werkterrein van de platformwerker;
• een mechanisme van geolokalisatie kan gebruiken voor andere doeleinden dan de goede werking van zijn basisdiensten;
• de vrijheid kan inperken van de platformwerker in de manier waarop het werk wordt uitgevoerd;
• het inkomensniveau van een platformwerker kan beperken, in het bijzonder door uur- tarieven te betalen en/of door het recht van een individu te beperken om werkaanbiedingen te weigeren op basis van het aangeboden tarief en/of door het individu niet toe te staan de prijs van de dienst te bepalen.
• van een platformwerker kan eisen dat hij zich houdt aan dwingende voorschriften inzake voorkomen, gedrag ten aanzien van de afnemer van de dienst of de uitvoering van het werk;
• de prioritering kan bepalen van toekomstige werkaanbiedingen en/of het bedrag dat voor een opdracht wordt geboden en/of de bepaling van de rangschikking van werkers ;
• de vrijheid van organisatie van het werk kan inperken ;
• de mogelijkheid voor de platformwerker kan inperken om buiten het platform een klantenbestand op te bouwen of om werkzaamheden voor een derde te verrichten.

Het vermoeden is evenwel weerlegbaar. Dit kan worden weerlegd met alle middelen van recht, met name op grond van de algemene criteria van de arbeidsrelatiewet. Ter herinnering, deze algemene criteria zijn :

• De wil van de partijen zoals uitgedrukt in hun overeenkomst (voor zover deze wordt uitgevoerd overeenkomstig de aard van de gekozen relatie);
• Vrijheid van organisatie van de arbeidstijd ;
• Vrijheid van organisatie van het werk ;
• De mogelijkheid om hiërarchische controle uit te oefenen.

De maatregel zou in werking moeten treden op 1 januari 2023.

Maatregel 2: Monitoring van knelpuntberoepen

Om de twee jaar zullen de paritaire (sub)comités een debat moeten voeren over het bestaan van knelpuntberoepen in hun sector.

In dit kader stelt elk paritair (sub)comités een lijst van knelpuntberoepen op, een verslag waarin de redenen voor het tekort worden toegelicht en een advies met maatregelen om het tekort te verhelpen. Deze informatie moet worden meegedeeld aan verschillende instellingen, waaronder de minister van Werk en de NAR.

De lijst, het verslag en het advies moeten voor het eerst worden opgemaakt vóór 1 januari 2023.

Maatregel 3: Monitoring van de diversiteit

Met deze maatregel wordt de diversiteit in de verschillende sectoren en ondernemingen geanalyseerd. Dit zal worden gedaan door een nieuwe dienst "diversiteit" binnen de FOD WASO, alsmede door de paritaire (sub)comités.

Door deze monitoring wordt nagegaan of er verschillen bestaan in de werkgelegenheidsstructuur van elke sector. Indien deze verschillen niet gerechtvaardigd zijn, stelt het paritair (sub)comité een actieplan op om de vastgestelde verschillen weg te werken.

De maatregel moet in werking treden op de dag van de bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad.

Voorbehoud

Deze informatie wordt verstrekt onder voorbehoud van de goedkeuring van de definitieve teksten door het Federale Parlement.

Bron: Wetsontwerp houdende diverse arbeidsbepalingen, Doc. nr. 2810/001.