De belemmering van het verkeer in het kader van een stakingsactie, kan strafbaar zijn
In een arrest van 19 oktober 2021 heeft het Hof van Beroep van Luik verscheidene activisten van het ABVV veroordeeld voor het opzettelijk belemmeren van het verkeer tijdens een nationale staking. In navolging van recente Cassatierechtspraak achtte de strafrechter het irrelevant of de stakers zich bewust waren van het gevaar dat ze veroorzaakten door hun actie.
Context
In het kader van een nationale actiedag in 2015, hadden meer dan honderd actievoerders een stakingspiket opgesteld op de brug van Cheratte (in de streek van Luik). Hierbij veroorzaakten ze bijna 400 km file en was er aanzienlijke materiële schade.
Verscheidene stakers werden daarop veroordeeld voor "de kwaadwillige belemmering van het verkeer" (art. 406 van het Wetboek van Strafrecht). De veroordeelden gingen tegen deze uitspraak in beroep.
Beslissing van het Hof van Beroep
Zoals elk strafbaar feit, vereist de “kwaadwillige belemmering van het verkeer” twee elementen:
- Een materieel element, namelijk de belemmering van het wegverkeer op de openbare weg, waardoor de andere weggebruikers in gevaar worden gebracht.
Het Hof stelt vast dat de daders - al was het maar door nalatigheid - verantwoordelijk waren voor een volledige en aanhoudende blokkade van het verkeer gedurende verschillende uren. Dit gaf aanleiding tot een gevaarlijke situatie.
- Een moreel element: Volgens het Hof is de loutere vaststelling dat de daders het wegverkeer opzettelijk hebben belemmerd, voldoende om het moreel element aan te tonen. Het Hof preciseert dat het irrelevant is of de daders wisten (of hadden moeten weten) dat hun actie tot een gevaarlijke situatie zou leiden. De strafrechter volgt aldus de stelling het Hof van Cassatie hieromtrent (zie onze News van 6 maart 2020.).
In hun verweer voerden de activisten aan dat deze handelingen gerechtvaardigd waren binnen de context van het stakings- en betogingsrecht (artikelen 10 en 11 van het EVRM). Het Hof wijst er evenwel op dat dit recht niet absoluut is en dat beperkingen mogelijk zijn voor redenen van algemeen belang, zoals de bescherming van de openbare veiligheid en de integriteit van personen. De proportionele toepassing van een strafbepaling vormt dus geen inbreuk op het stakingsrecht, aldus het Hof.
De daders kregen voorwaardelijke gevangenisstraffen en boetes opgelegd.
Te onthouden?
Stakers mogen geen gevaarlijke situaties doen ontstaan door het wegverkeer opzettelijk te hinderen. Dit is strafbaar, ook al hadden zij niet de intentie om gevaar te veroorzaken.
De strafrechtelijke sanctie vormt geen onwettige inmenging in het stakingsrecht zolang ze strekt tot de bescherming van het algemeen belang en evenredig is.
Bron: Hof van Beroep te Luik (18e kamer), 19 oktober 2021, R.G. n° 2021/CO/173, onuitg.